Klooster Warffum

Warffum ligt in het gebied dat tot in de 12e eeuw dagelijks werd overstroomd door het water van de Waddenzee. In de 12e eeuw werd dit gebied aan de noordzijde bedijkt. De Oudedijk zorgde ervoor dat het gebied gevrijwaard werd van grote overstromingen, maar bovenal dat de kweldervlakte veel beter bruikbaar werd voor landbouw en veeteelt. Bij de ontwikkeling van dit landschap hebben de kloosters in het gebied een belangrijke rol gespeeld.

Het klooster van Warffum wordt voor het eerst genoemd in een oorkonde uit 1284, maar kent waarschijnlijk een geschiedenis die verder teruggaat. Het klooster werd bewoond door nonnen, onder toezicht van een mannelijke commandeur en onder directe leiding van een priorin. De kloosterzusters hielden zich in hoofdzaak bezig met bidden, lezen en zingen, maar ook met het maken van boeken. Het Warffumer Getijdenboek uit 1505, nu in de Nationale Bibliotheek van Hongarije in Boedapest, getuigt nog altijd van deze kwaliteit.

Een middeleeuws klooster was grootgrondbezitter en daarmee een politieke machtsfactor. Intredende kloosterzusters doneerden hun wereldse bezittingen aan het klooster in ruil voor levenslang onderdak. Op die manier verwierf het klooster een bezit dat in 1595 uitgroeide tot 1793 ha., verdeeld over een gebied van Warffum tot in Drenthe.

In 1610 werd het klooster ontbonden en zijn de bezittingen toegekend aan de Provincie Groningen. Het gebouw verdween, maar de oorspronkelijke gracht rond het kloosterterrein is nog steeds aanwezig, evenals de begraafplaats. Tot op de dag van vandaag worden middeleeuwse objecten aangetroffen in het land rondom het terrein. De boerderij, die voor het gebouw in de plaats kwam, heet vandaag “Warffumer Klooster”.

Teksten: S. van Genuchten